Καλοκαίρι λοιπόν. Που μεταξύ άλλων σημαίνει σχολεία κλειστά, άρα τηλεόραση ανοιχτή, αφού αν βγάλεις έναν 10ωρο στην καλύτερη περίπτωση ύπνο, μένουν 14 ώρες που τα παιδάκια σου πρέπει κάπως να απασχοληθούν, χωρίς μαθήματα, χωρίς μελέτη, χωρίς εξωσχολικές δραστηριότητες, συχνά και χωρίς φίλους, αφού κι αυτοί παίρνουν τα κουβαδάκια τους και σε κάποια παραλία πάνε. Και δεν θέλω βλακείες τύπου «τα δικά μας παιδιά δε βλέπουν τηλεόραση γιατί παίζουν ανέμελα στη θάλασσα όλη μέρα και δε βαριούνται ποτέ γιατί χαίρονται τη φύση, τα βότσαλα και τους αχινούς» γιατί αυτό είναι ένα ξεδιάντροπο ψέμα που αποσκοπεί μόνο να βγάλει εμάς τις υπόλοιπες μάνες άχρηστες, επειδή τα παιδιά μας είναι τάχα μου κακομαθημένα και μετά από 6 ώρες ας πούμε στην παραλία, άκου να φρίξεις, βαριούνται! Άσε που τα περισσότερα παιδάκια πλέον τη θάλασσα θα τη δουν για 15-20 μέρες συνολικά και τον υπόλοιπο καιρό θα τη βγάλουν όπως-όπως στην Αθήνα. Εκτός αν τα δικά σας τα πάτε Ιούλιο-Αύγουστο για ελεύθερο κάμπινγκ στη Γαύδο, οπότε ανήκουμε σε άλλες κατηγορίες ανθρωποειδών και δεν θα συνεννοηθούμε ποτέ, ας το αποδεχτούμε εξ αρχής να μην τρωγόμαστε.

Τα «δικά μας» λοιπόν τα παιδιά, ήτοι η συντριπτική πλειοψηφία ανηλίκων από 3 έως 13 ας πούμε, το καλοκαίρι μεταξύ παιχνιδιού, παραλίας, λογοτεχνίας, ηλεκτρονικών κλπ θα δει και αρκετή τηλεόραση. Και εδώ μπαίνουμε στο θέμα του σημερινού post. Τί θα δει το παιδί? Παιδικά, θα πεις. Δεν είπα εγώ να δει Βουλή, αλλά ξαναρωτώ και έχω λόγο. Ποια παιδικά? Διότι δεν ξέρω αν το έχετε παρατηρήσει κι άλλοι τελευταία αλλά οι παιδικές σειρές και η – μη αυτονόητη ως φαίνεται – καταλληλότητά τους για τα παιδιά, αναδεικνύεται σε ιδιαίτερα αγαπημένο debate των γονιών, που ως γνωστόν τρελαίνονται για συζητήσεις που τους δίνουν την ευκαιρία να επιδείξουν το μεγαλείο των γνώσεών τους επί παιδιατρικής, παιδοψυχολογίας και γενικά επί παντός επιστητού, ώστε η ομήγυρη να συμπεράνει αβίαστα -που λέει ο λόγος- πόσο γαμάτοι γονείς είναι. Κάθε τόσο λοιπόν η συζήτηση στα μαμαδοπηγαδάκια γυρίζει σε διάφορες παιδικές σειρές, που εγώ η αφελής θεωρούσα υπεράνω πάσης υποψίας, στο πόσο λάθος μηνύματα περνάνε στα παιδιά, πόσο αλλοιώνουν τον χαρακτήρα τους και τελικά πόσο επικίνδυνες είναι για τον ψυχισμό τους.

Πάρε ας πούμε τους υπερήρωες, superman, spiderman, batman κλπ, που αν έχεις γιο είναι και τα πρώτα DVD που θα αγοράσεις (ναι, ΟΚ, μετά τα Baby Einstein, γουατέβερ!). Όχι, σου λέει η άλλη, απαγορεύονται δια ροπάλου. Γιατί κάνουν τα παιδιά να νομίζουν ότι άμα βάλουν μπέρτα πετάνε και φουντάρουν απ’ τα μπαλκόνια. Και δεν είναι μια και δυο οι τρελαμένες, πρόσφατα ανακάλυψα ότι για το debate αυτό υπάρχει και ειδικά αφιερωμένη σελίδα online στην οποία έμαθα κι άλλα φριχτά πράγματα, όπως ας πούμε ότι τα παιδιά που βλέπουν σειρές με υπερήρωες δεν έχουν πρότυπο πια τη μαμά και το μπαμπά τους, επειδή δεν πετάνε και δεν έχουν μάτια λέιζερ, και επιπλέον κινδυνεύουν να μείνουν και μαγκούφηδες, χωρίς καθόλου φίλους, γιατί μαθαίνουν να κάνουν σαματά άμα κάτι δεν τους αρέσει, και διάφορα άλλα, πολύ τρομοκρατικά, με αγαπημένο μου αυτό που δε μου το βγάζεις απ’το μυαλό ότι μπήκε και το’γραψε η δικιά μας η κυρία Λουκά:

Η αλήθεια είναι ότι κι ο γιος μου μέχρι τα 5 του την είχε ψωνίσει ότι είναι ο Superman, πράγμα που μας είχε βολέψει εξαιρετικά γιατί ό,τι θέλαμε να κάνει του λέγαμε ότι «έτσι κάνει κι ο Superman» και συνήθως έπιανε, μέχρι που μια μέρα με φωνάξανε στο σχολείο να μου πουν ότι πρέπει να αποκαλύψω σιγά σιγά στο παιδί ότι δεν είναι ο Superman, για να μην τσακιστεί από κανά μπαλκόνι. Τους είπα βέβαια ότι το παιδί μου δεν είναι βλαμμένο αλλά καλού-κακού την επομένη έβαλα μία φίλη μου γραφίστρια να φτιάξει ένα σχέδιο με τον Superman να πετάει κρατώντας δίπλα του τον γιο μου από το χέρι. Την είδε ο μικρός, στράβωσε λίγο στην αρχή, αλλά όταν άρχισα την παραμύθα ότι ο Superman είναι φίλος του και τον κρατάει για να πετάξουν μαζί, διότι «όπως γνωρίζεις αγόρι μου, εσύ είσαι κανονικός άνθρωπος και δεν μπορείς να πετάξεις», το παιδί μου απάντησε αποστομωτικά ότι δεν είναι τόσο χαζό που να νομίζει ότι πετάει. Βεβαίως, φαίνεται ότι υπάρχουν και παιδάκια λιγότερο συνειδητοποιημένα, που μεγάλωσαν κι ακόμα τα τρολάρουν…

Άντε, λοιπόν, και ρίχνεις μαύρο στους υπερήρωες, γιατί έχεις μια αμφιβολία για την ωριμότητα του παιδιού σου. Τι θα δει τώρα το αγοράκι σου τις ώρες της ανίας; Μπομπ Σφουγγαράκη είπες; Την πάτησες! Ο Μπομπ, λέει, είναι gay και κάνει ομοφυλοφιλική προπαγάνδα. Κι αν τυχόν με αυτό δεν έχεις πρόβλημα είτε διότι είσαι φιλελεύθερος άνθρωπος υπέρ της διαφορετικότητας και της ισότητας των ανθρώπων είτε διότι είσαι πιο gay απ’ τον Μπομπ, μάθε ότι εκτός αυτού, μόλις ενημερώθηκα ότι επί της ουσίας, κάθε που ακούγεται στο σπίτι μας η γνωστή επιτυχία «ποιος ζει στη θάλασσα σε ανανά», τα παιδιά μας βλέπουν τσόντα.

Θα μου πεις, γιατί δεν τους βάζεις τα κλασικά cartoons της Disney να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο? Γιατί έτσι ήσυχο το είχε το κεφάλι της και η φίλη μου η Μελίτα, μέχρι που ο γιος της πήρε λέει ένα ψαλίδι κι έκοψε χωρίς δισταγμό το καλώδιο της τηλεόρασης, το οποίο τον τίναξε στην απέναντι ντουλάπα αφήνοντάς του και ένα μικρό έγκαυμα, γιατί, όπως εξήγησε φυσικότατα το παιδί όταν, δόξα τω Θεώ, συνήλθε από την ηλεκτροπληξία, ο Jerry (του Tom…) το κάνει όλη την ώρα και δεν παθαίνει τίποτα. Κατάλαβες? Ο Jerry φταίει. Σκέψου τώρα ενδεικτικά μερικά αγαπημένα επεισόδια Looney Tunes και μέτρα τους θανατηφόρους κινδύνους που παραμονεύουν.

Αν πάλι έχεις κορούλα και νομίζεις ότι το θέμα δεν σε αφορά εξίσου, σου έχω νέα. Οι περισσότερες μανάδες στο διαδίκτυο σφάζονται πάνω απ’τα νεραϊδοφτερά των Winx, από τα δημοφιλέστερα παιδικά της εποχής μας για κοριτσάκια, που αφορά καλές νεραϊδούλες fashion victims που κάνουν μαγικά και γίνονται σεξοβόμβες και παλεύουν με άλλες κακές νεραϊδούλες σεξοβόμβες, έχουν γκομενάκια, ακούνε Pop, κάνουν  πυτζάμα πάρτι και άλλα τέτοια του διαβόλου πράματα, με αποτέλεσμα να δίνουν λέει κάκιστο παράδειγμα στα μικρά μας κοριτσάκια, να απαξιώνουν την προσωπικότητα της γυναίκας και να προβάλουν ως υπέρτατο αγαθό την εξωτερική ομορφιά.

Και μην σπεύσεις να κατηγορήσεις μόνο τις «νέας κοπής» σειρές, γιατί μήπως θες να σου θυμίσω την Κάντι Κάντι? Την τσοκάρω την ορφανή που την παίζανε μπαλάκι πλούσιοι και φτωχοί και μέσα σε μία σειρά είχε πάει με 3? Άντονυ, Τέρρυ και Άλμπερτ στη σειρά και της την έπεφτε κι ο μισητός ο Νηλ να τη βιάσει, προφανέστατα γιατί ήταν κωλανάφτρα! Μέχρι αποβολή απ’το κολλέγιο έφαγε γιατί τη βρήκαν να χαμουρεύεται με τον Τέρρυ έξω απ’τη μάντρα.

Τέτοιο λαμπρό πρότυπο είχαμε κι εμείς ως νεαρά κοριτσόπουλα και τώρα που το σκέφτομαι, πάλι καλά που μ’ είχε κλειδαμπαρωμένη ο Χρυσικόπουλος, γιατί με τα παιδικά που έβλεπα, ποιος ξέρει τι δρόμο θα είχα πάρει αν μ’ άφηνε να βγαίνω απ’το σπίτι.

Θέλεις και ένα ακόμα πιο αθώο φαινομενικά, unisex και διαχρονικό παράδειγμα που βγαίνει πλέον και σε ταινίες? Στρουμφάκια. ΠΟΙΑΝΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΡΟΥΜΦΙΤΑ? Μια γυναίκα ενενηνταεννέα άντρες, κομπολόι δίχως χάντρες έλεγε η γιαγιά μου μικρό μπλε κοντοπούτανο και μάθε ότι το κοινό σου μεγαλώνει και μετά τα 4-5, δεν τη μασάει πια τη μπαρούφα για τον πελαργό. Είσαι εκτεθειμένη και ξεβράκωτη και καλά θα κάνεις κάποια στιγμή να μας δώσεις μια πιο πειστική απάντηση για το μούλικό σου αλλιώς θα συνεχίσουμε να φανταζόμαστε ομαδικά όργια σε γαλάζιο φόντο, κι άντε μετά να πείσω την κόρη μου ότι δεν μπορεί να παντρευτεί και τον Γιάννη και τον Άγγελο και τον George. Τουλάχιστον όχι ταυτόχρονα.

Το συμπέρασμα, όπως ίσως αντιλαμβάνεσαι, είναι ότι όποιο παιδικό και να σκεφτείς κάτω από το πρίσμα αυτό είναι αυστηρώς ακατάλληλο. Το Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι δημιουργεί ψευδείς προσδοκίες στο παιδί για την ιδανική οικογενειακή ζωή οδηγώντας το μελλοντικά σε απανωτές απογοητεύσεις. Ο Kabamaru (αν είσαι στην ηλικία μου τον θυμάσαι), επειδή είχαν αμηχανία στη μεταγλώττιση έλεγε συνέχεια «σκατά, σκατά, σκατά» εκτός που μπούκωνε τις μακαρονάδες αμάσητες και οι θαυμαστές του μάλλον από θαύμα γλιτώσαμε τον πνιγμό. Ακόμα και με τον Νηλς Χόλγκερσον, αν το καλοσκεφτείς, το παιδί μπορεί να καταλήξει να παραμονεύει στην κουπαστή του Blue Star, πότε θα κοντοζυγώσει  γλάρος να τον καβαλήσει.

Κατόπιν όλων αυτών, λοιπόν, έχω να εκφράσω την εξής απορία. Δεδομένου ότι τα παιδιά δε φυτρώνουν μπροστά σε μία τηλεόραση αλλά έχουν μαμά και μπαμπά, που υποτίθεται ότι είναι εκεί για να τα διδάσκουν, να τους εξηγούν, να λύνουν απορίες, και κυρίως να τα ψιλοπροσέχουν, είναι πραγματικά τόσο καθοριστικός ο ρόλος της όποιας (παιδικής πάντα) σειράς για την σωματική και ψυχική ασφάλειά τους? Είναι άραγε επικίνδυνο κατ’ επέκταση και χρειάζεται να περνάει από 40 φίλτρα το οτιδήποτε ανήκει στη σφαίρα του φανταστικού και όχι του ρεαλισμού; Κι αν ναι, τότε τί θα μας σώσει? Υπάρχει κάτι πιο τρομακτικό και επικίνδυνο για την ψυχική υγεία των  παιδιών από τη σημερινή ωμή πραγματικότητα;

Προσωπικά ο μεγαλύτερος φόβος μου με τις τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα, τουλάχιστον όσο τα παιδιά μου είναι ακόμα μικρά, είναι μην τυχόν και πέσουν κατά λάθος πάνω σε ειδήσεις. Μην τύχει να δουν και να ακούσουν εκφωνητές να ενημερώνουν ανέκφραστοι για βόμβες σε νοσοκομεία, για φορτηγά που πατάνε σκόπιμα κόσμο που χορεύει, για πατεράδες που βιάζουν τους γιους τους και μανάδες που πετάνε στα σκουπίδια τα μωρά τους, για συζύγους που σκοτώνουν τις γυναίκες τους επειδή τις ζήλεψαν, για κλέφτες που μπαίνουν τη νύχτα και σκοτώνουν την παραδιπλανή γιαγιά για να της κλέψουν €100. Γιατί όλα αυτά, δεν ξέρω πώς και δεν θέλω να τα εξηγήσω σ’ένα μικρό παιδάκι. Δεν μου είναι εξίσου απλά και κατανοητά με τα “προσέχουμε να μην πέσουμε από ψηλά γιατί θα χτυπήσουμε, δεν παίζουμε με το ρεύμα γιατί θα πάθουμε ηλεκτροπληξία, δεν δείχνουμε το βρακάκι μας στον κόσμο, σεβόμαστε όποιον είναι διαφορετικός από εμάς, αγαπάμε όποιον γουστάρει η καρδιά μας κλπ.” Άλλωστε, αυτή πάνω κάτω θεωρώ ότι είναι και η δουλειά μου ως μαμά. Τα μηνύματα που θέλω να πάρουν τα παιδιά μου, μου μοιάζει πιο σωστό να τα πάρουν καταρχήν από εμένα και από το παράδειγμά μου και συμπληρωματικά από τα παραμύθια, τα θέατρα και την τηλεόραση. Κι αν τυχόν με τον Μπομπ ή τις νεράιδες σε κάτι διαφωνούμε, αυτό μπορεί να είναι μία θαυμάσια αφορμή για συζήτηση με το παιδί μου, που θα γεμίσει το χρόνο μου πολύ πιο εποικοδομητικά απ’το να διαφωνήσω έστω και με μία ακόμα μαμά για την ακαταλληλότητα του Σούπερμαν.