Σύμφωνα με το Βικιλεξικό, ως μάστιγα ορίζεται η «μεγάλη συμφορά, κοινωνική πληγή». Δεν ξέρω αν ένα διαζύγιο αποτελεί μεγάλη συμφορά, υποθέτω ότι αυτό κρίνεται κατά περίπτωση, παρότι γνωρίζω αρκετούς χωρισμένους που ο ένας λέει ότι σώθηκε κι ο άλλος ακόμα κλαίει. Σίγουρα όμως τα διαζύγια της τελευταίας δεκαετίας τα κατατάσσω στην κατηγορία κοινωνική πληγή, τόσο λόγω ποσότητας όσο και λόγω ποιότητας.
Για να είμαι ξεκάθαρη από την αρχή, αυτό το post δεν έχει καθόλου να κάνει με το γιατί χωρίζει όλος ο κόσμος σαν να προκηρύχτηκε διαγωνισμός «οι τελευταίοι παντρεμένοι καίγονται», αν πρέπει να χωρίζει, ποιο είναι το νέο μοντέλο οικογένειας, αν είναι πιο σωστό να μένουν μαζί δύο δυστυχισμένοι άνθρωποι, ποια παιδιά είναι πιο ευτυχισμένα κλπ. Γενικότερα, δεν είναι η πρόθεσή μου να μπω στα ενδοοικογενειακά κανενός. Όχι επειδή δεν έχω άποψη – σιγά μη δεν είχα – αλλά επειδή κρίνω σκοπιμότερο να προσπαθήσω εδώ να αναδείξω ένα παράπλευρο ζήτημα που κατά τη γνώμη μου δεν συζητείται όσο θα έπρεπε, και δεν είναι άλλο από το δράμα που συχνά αντιμετωπίζουμε εμείς οι υπόλοιποι, ο στενός περίγυρος των ζευγαριών που αποφασίζουν να χωρίσουν ατσούμπαλα τα τσανάκια τους κι όποιον πάρει ο χάρος. Κι αυτό, προς γνώση και συμμόρφωση όχι μόνο των χωρισμένων αλλά και των προς το παρόν ακόμα παντρεμένων, καθότι ρόδα είναι και γυρίζει αν με εννοείς. Ιδού λοιπόν τέσσερα βασικά προβλήματα που καλά θα ήταν να μην δημιουργούνται στην περιφέρεια, μιας που η ζωή συνεχίζεται και καλά είναι όταν συνέρχονται οι διαζευγμένοι να τους έχει μείνει κανένας φίλος για να γιορτάσουν την ελευθερία τους αλλιώς αναγκαστικά δικαιώνεται η Λαίδη και οι χωρισμένοι δεν γιορτάζουνε ποτέ. Μουσικό διάλειμμα.
- Τα δύο στρατόπεδα
Όταν ήμασταν στα 20, 25, άντε 30 και χώριζε κάποιο φιλικό ζευγάρι, η θέση μας ήταν κατά κανόνα στο πλάι του πιο παλιού μας φίλου. Ο/Η πρώην σύντροφος αυτού θεωρείτο αυτομάτως «μακαρίτης» και η ζωή συνεχιζόταν κανονικά μετά το πρώτο πένθος. Μετά από 10 χρόνια γάμου όμως και 2-3 παιδιά στη μέση, που πιθανόν να είναι και φιλαράκια με τα δικά σου παιδιά, δεν είναι δυνατόν να σου ζητείται ξαφνικά να διαγράψεις τον έναν ή τον άλλο επειδή το πρώην ζεύγος είναι στα χαρακώματα. Βγαίνεις με τη γυναίκα, της κάνεις πλάτες για να γκομενίσει. Βγαίνεις με τον άντρα, τον προτιμάς επειδή έχει κύκλο και λεφτά. Και τελικά ο άντρας σου αναλαμβάνει τον άντρα κι εσύ τη γυναίκα και καταλήγετε να χωριστείτε και μεταξύ σας σε αντίπαλα στρατόπεδα, χωρίς να το καταλάβετε. «Πού είχες πάει; Στο γυμναστήριο που βρήκε η Κατερίνα τον γκόμενο; Μήπως ψάχνεσαι κι εσύ;» ή «Θα βγεις με τον Σταύρο αύριο; Να του πεις να δώσει στα παιδιά του κανα φράγκο που τρώνε κάθε μέρα μακαρόνια μού θέλει και Βαρούλκο η μούρη του». Λυπηθείτε μας. Όσο κι αν μισιέστε προσωρινά ή εσαεί μεταξύ σας, δεν είμαστε κομπάρσοι στον Πόλεμο των Ρόουζ, αφήστε μας έξω από το ξεκατίνιασμα και επιτρέψτε μας να σας αγαπάμε και τους δύο με τα ελαττώματά σας.
- Μυστικά και κέρατα, αυτά τα τέρατα.
Μία συχνότατη αφορμή διαζυγίου είναι το τρίτο πρόσωπο μέσα στον γάμο. Πρόσεξε τώρα να δεις πώς ένα τέτοιο φάλτσο μπορεί να αποβεί μοιραίο όχι μόνο για το βασικό ντουέτο αλλά και για τους από πίσω στα φωνητικά. Αν εσύ παντρεμένη φίλη αποφασίσεις μία μέρα να ζήσεις τον έρωτα εις διπλούν, τριπλούν κοκ και έχεις ξεπατωθεί στα «άλματα» με νέο προπονητή ενώ η συζυγική σου ζωή με τον άντρα σου που 15 χρόνια τώρα είναι και δικός μου αγαπημένος φίλος συνεχίζεται κανονικά, όσο κι αν σου φαίνεται εξωφρενικό, δεν έχεις κανένα δικαίωμα να μου ανοίξεις την καρδιά σου. Καταλαβαίνω ότι νιώθεις την ανάγκη να εξομολογηθείς για να ξαλαφρώσεις, ότι με ξέρεις τόσα χρόνια και δεν μου έχεις κρύψει τίποτα, πίστεψέ με σε συμπονώ, αλλά προς Θεού, όσο και να σε αγαπώ, δεν μου αξίζει να βρεθώ σε αυτή την άθλια θέση. Πες τα στη μάνα σου. Στην αδερφή σου. Στον παπά της ενορίας σου. Ακόμα καλύτερα, σε έναν ψυχολόγο, είναι προφανές ότι τον χρειάζεσαι όσο ποτέ άλλοτε. Αν και η απολύτως ειλικρινής γνώμη μου, μιας που την υπολογίζεις τόσο, είναι ότι το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να τα πεις στον ίδιο τον κερατά. Καλύτερα τώρα, παρά μετά. Κι άλλο μουσικό διάλειμμα, βοηθάει στη χώνεψη.
3. Τα μεταξωτά social media είναι για επιδέξιους χρήστες.
Πάμε τώρα σ’ εσένα Αντωνάκη ή Ελενίτσα που πρόσφατα σου κόψανε το “μου”. Αν επιμένεις να χρησιμοποιείς τα social media, παρότι είναι πολύ πιθανό αυτά να σε κάψανε εξ αρχής και άδικα να τίναξες τη φτούκα σου στον αέρα, έχε υπόψιν σου ότι το facebook θα είναι φίλος σου στα «χωρίσματα», άντε και λίγο μετά. Γιατί μπορεί κάλλιστα να τσιμπήσεις νέο γκομενάκι της παρηγοριάς εκεί μέσα ή να το τσιμπήσεις κάπου έξω και να συντομεύσεις την απόσταση μέχρι το κρεβάτι σου, αφού το πρώτο πράγμα που θα κάνει το γκομενάκι είναι να τσεκάρει το προφίλ σου και να θαυμάσει όλον αυτό τον καταπληκτικό εαυτό που έχεις χτίσει εκεί μέσα με επιλεγμένα highlights, κλεμμένα τουίτς, φίλτρα κλπ.
Αμέσως μετά όμως αρχίζουν τα προβλήματα και για εσένα και για εμάς. Διότι όπως έλεγε η γιαγιά μου «θέλει η π.….α να κρυφτεί κι η χαρά δεν την αφήνει» ή, πιο απλά, το τί θα αναρτήσεις όντας φρεσκοχωρισμένος/η με παιδιά χρειάζεται και αυτό «φίλτρα», όπως: Θα ήθελα να το δει ο/η πρώην μου; Θα ήθελα να το δουν τα παιδιά μου; Το αφεντικό μου; Οι συνεργάτες μου; Οι γονείς μου; Το γκομενάκι; Η εφορία; Ό,τι ανεβάζεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πρέπει να έχεις αποδεχθεί ότι θα το δει όλος ο ντουνιάς. Αν νομίζεις ότι θα το δουν οι 20 κολλητοί και οι υπόλοιποι θα κάνουν ότι δεν το είδαν, ή χαμηλής νοημοσύνης είσαι ή δεν έχεις καταλάβει το παιχνίδι. Για τους κολλητούς σου υπάρχουν πιο απλά και ελεγχόμενα μέσα επικοινωνίας όπως το e-mail και τα sms. Μην ξεχνάς ότι το facebook έχει κλείσει και σπίτια ανθρώπων που δεν ήταν καν χρήστες του.
Αν παρόλα αυτά πρέπει οπωσδήποτε να καμαρώνει το ευρύ κοινό τις νέες σου περιπέτειες, δεν μπορείς μετά να μετατοπίζεις στους τρίτους την ευθύνη του ποιες από αυτές είναι ανακοινώσιμες στον/ην πρώην σύζυγο ούτε βεβαίως να κάνεις ομαδικά τους κοινούς σας φίλους «μπλοκ» σαν 15χρονο, επειδή έμαθε για τη φωτό που ανέβασες από τη Μύκονο ενώ του/της είχες πει – βλακωδώς – ότι θα πας στα Κιούρκα. Άσε που αν την κάνεις σωστά τη δουλειά και μπλοκάρεις όντως όλους τους κοινούς φίλους σας μαζί με τους φίλους, γνωστούς και συγγενείς αυτών, ποιοί θα μείνετε στο προφίλ σου τελικά; Εσύ, οι 20 κολλητοί, άντε και το γκομενάκι. Άρα, τζάμπα ταλαιπωρείσαι και σπέρνεις και τη διχόνοια, ξήλωσέ το το ρημάδι να ησυχάσεις.
4.Τα παιδία “τα παίζει”.
Προφανώς το μεγαλύτερο ψυχικό πίμπιριμ σε ένα διαζύγιο το περνάνε τα παιδιά που ξαφνικά πρέπει να μοιράσουν τη ζωή τους σε δύο σπίτια, ενδεχομένως αργότερα και σε δύο οικογένειες. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι ένα μικρό σοκ το περνάνε και τα παιδιά που μαθαίνουν ότι οι γονείς των φίλων τους χωρίζουν, ειδικά τα μικρότερα ηλικιακά. Εκτός από τα πρακτικά ζητήματα, όπως το ότι συναισθάνονται τη στενοχώρια του φίλου τους ή ότι μπορεί εκείνος να μετακομίσει και να τον χάσουν από το σχολείο ή τις κοινές τους δραστηριότητες, όσο παραμυθένια κι αν περιγράψεις σε ένα μικρό παιδί το θέμα διαζύγιο, όσο κι αν του χρυσώσεις το χάπι, εκείνο θα έχει ένα σωρό δίκαιες απορίες και ανασφάλειες για το πώς και το γιατί συμβαίνει αυτό, πώς μπορεί να βγει ποτέ σε καλό κάτι που του μοιάζει με το τέλος του κόσμου, τί διασφαλίζει ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί και στη δική του οικογένεια κ.ο.κ. Κι όλο αυτό θέλει ισορροπία ακροβάτη από τους γονείς του, εμάς δηλαδή, για να διαγράψουμε το διαζύγιο από τη λίστα των ολοκληρωτικών καταστροφών, χωρίς να φτάσουμε στην πλήρη απαξίωση του θεσμού του γάμου που μόνο μεγαλύτερη ανασφάλεια μπορεί να δημιουργήσει. Αν λοιπόν χωρίζετε και έχετε παιδάκια που κάνουν παρέα με τα δικά μας, μία καλή ιδέα είναι να επιλέξετε να συνεργαστείτε μαζί μας και να μην κάνετε μια τόσο ιδιαίτερη κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη, ώστε, αν μη τι άλλο, τα παιδιά σας να βρουν στα δικά μας ένα σωστό και ώριμο στήριγμα όταν το χρειαστούν.
Ενδεικτικά, μην μας ζητάτε να λέμε ασυναρτησίες στα παιδιά μας, μόνο και μόνο επειδή εσείς δεν ξέρετε τι σας γίνεται, όπως για παράδειγμα το «είμαστε προσωρινά εν διαστάσει αλλά δεν χωρίζουμε ακόμα», που κανείς μας δεν το αντιλαμβάνεται πλήρως (ούτε κι εσείς πιθανολογώ) και ως εκ τούτου είναι αδύνατον να εξηγηθεί σε ηλικίες κάτω των 16 χωρίς τη συνδρομή παιδοψυχιάτρου. Σας προτείνω εναλλακτικά ένα πιο εύληπτο και εύπεπτο σενάριο, όπως πχ ότι το έτερον ήμισυ έχει πάει για λίγους μήνες να περιθάλψει τους πρόσφυγες στη Λέσβο, που αντί να σας εκθέτει ως αναποφάσιστες κότες, αναδεικνύει και τις κοινωνικές σας ευαισθησίες. Και στις μικρότερες ηλικίες όμως, συγγνώμη αλλά δεν μπορούμε να αφήσουμε στην τύφλα του το 6χρονό μας που μας εξηγεί με στόμφο σαν να είμαστε ηλίθιοι (και πάμφτωχοι) ότι «όχι βέβαια, δεν έχουν χωρίσει οι γονείς του Ηλία, απλώς ο μπαμπάς του έχει πάρα πολλά λεφτά και γι’ αυτό αγόρασε κι άλλο ένα σπίτι για να μένουν με τον Ηλία σε όποιο θέλουν». Επίσης, μην πετάτε σπόντες, μην στραβώνετε μούρες και μην βρίζετε μπροστά στα παιδιά μας τον/την πρώην σύζυγο. Βάλατε που βάλατε στη μέση τον δόλιο τον Μανώλη, δεν χρειάζεται να βάλετε και τους φίλους του να του κάνουν παρέα στο σκαμνί. Και τέλος, μην κάνετε τα παιδιά μας χαφιέδες όταν έρχονται ανυποψίαστα στο σπίτι σας για play date ρωτώντας τα αν ήταν μια ξανθιά κυρία στο σπίτι του μπαμπά του Μανώλη τις προάλλες που έπαιζαν εκεί. Αν θέλετε να μάθετε για την ξανθιά κυρία του πρώην σας, ρωτήστε τους γνωστούς σας που τον έχουν φίλο στο facebook. Όλο και κάποιον θα έχει ξεχάσει να μπλοκάρει.